Мемлекет басшысы отандық ЖИ жобаларымен танысты

✔️Президент Қасым-Жомарт Тоқаевқа Ұлттық суперкомпьютер орталығында MedTech, EdTech, GovTech және өнеркәсіп салаларындағы отандық IT-шешімдер таныстырылды. 

Атап айтқанда: 

✔️SmartCity Astana жобасы инновациялық технологияларды енгізу арқылы қаладағы өмір сүру сапасын жақсартуды көздейді. Жасанды интеллектіні қолданатын 100 мыңнан аса бейнебақылау камерасы іске қосылып, елорданың цифрлық сыңары жасалады. Бұл қоғамдық орындардағы ықтимал тәуекелдерді онлайн-режимде анықтап, жедел әрекет етуге мүмкіндік береді. Жобаны жеке серіктес толығымен қаржыландырады.

✔️AlemLLM жобасы – дәлдігі жоғары қазақ тілінің үлкен тіл моделі. Жергілікті қолданысқа бейімделген. Модель балама шешімдердің арасында үздік көрсеткіштерге ие және түрлі салада кеңінен қолданысқа арналған.

✔️AI Kitap жобасы – цифрлық AI-оқулықтарға арналған платформа. Әр оқушының білім деңгейіне, сабақ үлгеріміне және жеке талғамына қарай оқыта алады.

✔️Baspana Hub – азаматтардың тұрғын үйге сұраныстарын онлайн түрде шешуге арналған цифрлық экожүйе. Жүйе арқылы маркетплейстен үй іздеп, сатып алуға, жылжымайтын мүлікке қатысты мемлекеттік қызметтерді алуға, жөндеу жұмыстарының немесе құрылыс материалдарының онлайн-сметасына тапсырыс беруге болады. Жоба сырттан қаржы, инвестиция тартпай жүзеге асырылған.

t.me/aqorda_resmi

Құндылықтарды ұлықтаған

Ұлттық мәдениеттің ең байырғы салаларының бірі – қолөнер. Оның ішінде – ши тоқу. Бүгінде осы өнерді жалғастырып, оның жандануына үлес қосып жүргендердің бірі – Сарқан қаласының тұрғыны Назигүл Батырхан.

Ата-анасы Қытайда тұрғанда қолөнермен айналысқан. Назигүлдің өзі де сурет салуға бейім. Әкесі Батырхан Рамазан тері илеп, одан жүген, ноқта, айыл жасаса, шешесі Рымхан Ілияс оюлы сырмақ, киізден текемет, құрақ ойған. Анасы ши тоқығанда қасына отырып қолғабыс тигізіп жүретін. Әкесінің жолын екінші ағасы қуып, қолөнермен айналысуда. Кейіпкеріміз 5 қыз, 3 ұл өмірге әкелген көпбалалы отбасынан шыққан. Өзі де қазір 5 баланың анасы. Осыдан 3 жыл бұрын аудандық жұмыспен қамту бөлімі арқылы қайтарымсыз 1 миллион 380 мың теңгеге тігін машинасын алып, тапсырыс бойынша қыз жасауы, қазақы көйлек, тақия сияқты ұлттық бұйымдарды тіккен. Әсіресе балабақшалардан бөстекке көбірек тапсырыс беріледі. Алдағы жоспары «Бір ауыл – бір өнім» бағдарламасына қатысып, 5 миллион теңгенің грантын ұтып, оған станок алып, жүн жуып, түрлі бұйымды көбейтіп, қолөнерді одан әрі өркендету.

– Ши тоқу, оған боялған түрлі түсті жүн орап, өрнектеп безендіру – ғасырлар бойы жалғасып келетін ұлттық өнер. Көпшілік шиді қамыспен шатыстырып жатады. Ши тек күз мезгілінде піседі. Алдымен піскен шиді жинап, кептіреміз, кейін тазартамыз. Мәселен, шым шиді тоқу үшін ұнаған бейненің немесе өрнектің сызбасын жасап, содан соң оған сәйкес жүнді бояймыз. Шағын бұйымдарға бір күн, ал үлкендеріне екі күн кетеді. Осы өнерді дәріптеу, кейінгі ұрпаққа жеткізу – біздің міндетіміз деп білемін, – дейді Сарқан аудандық іскер әйелдер кеңесінің мүшесі Назигүл Батырхан.

Жақсылық ИГІМАН, Сарқан ауданы

Кумисбек Буашев — человек труда из Сарканского района

Он не возглавлял министерств, но заслужил высшую оценку народа - звание Героя Социалистического Труда. И то, что он сделал за свою жизнь, сегодня сложно переоценить.

Есть имена, которые не звучат в новостных сводках, не мелькают на телеэкранах, но при этом живут в народной памяти как светлые ориентиры. Кумисбек Буашев — один из таких людей. Его не называли реформатором, он не возглавлял министерств, не делал громких заявлений. Но то, что он сделал за свою жизнь, сегодня сложно переоценить, считает корреспондент Vestnik19.kz

Он был человеком труда в прямом, глубоком, честном смысле этого слова. Недавно в сельской библиотеке села Алмалы прошел вечер памяти, посвященный этой замечательной личности. Казалось бы, простая встреча, где были фотографии, фильм, сценка школьников, воспоминания земляков. Но за этими внешне скромными формами осталась целая эпоха. Эпоха, когда страну поднимали не лозунгами, а ежедневным кропотливым трудом.

Кумисбек Буашев родился в 1906 году в Шубартауском районе, в те времена — территория бывшей Семипалатинской области. Время сложных исторических поворотов: революции, голод, коллективизация, война. Он видел, как ломались человеческие судьбы, как исчезали аулы, как терялись корни. Его семья, спасаясь от голода конца 1920-х годов, перебралась в Жетiсу, где и осталась навсегда. Здесь, в Сарканском районе, начался его трудовой путь. Он вступил в колхоз, который позже получил символичное название «Энергия». И эта энергия — внутренняя, человеческая стала его главным капиталом.

Казалось бы, скотник, чабан. Что в этом особенного? Но попробуйте удержать стадо в любую погоду, в степи или горах, день за днем, без выходных. Попробуйте воспитать потомство, сохранить приплод, при этом быть надежным звеном в большой цепи, где от тебя зависит не только зарплата, но и продовольственная безопасность. Кумисбек Буашев именно так и жил — без показного героизма, но с полной самоотдачей. В 1958–59 годах он получил по 150 ягнят со ста овцематок. Цифра, которая даже сегодня звучит впечатляюще. Это был результат не удачи, а тяжелого труда, знания своего дела и искренней заботы о каждом животном.

Награды не заставили себя ждать: медали, ордена, в том числе орден Ленина, участие на ВДНХ, где он был отмечен тремя золотыми и двумя серебряными медалями. В 1966 году получает высшую оценку народа — звание Героя Социалистического Труда. За свои заслуги был избран депутатом Верховного Совета Республики Казахстан. Его имя навсегда вписано в Золотую книгу страны. Но, возможно, важнее всего то, что его имя осталось в сердцах людей. В селе Алмалы и городе Саркане теперь есть улицы, названные в его честь. Живая память, проходящая мимо нас каждый день.

На встрече его сын Курман Кумисбекулы, известный зоотехник, и дочь Ульжан Кумисбеккызы, педагог с большой буквы с гордостью говорили не только о заслугах отца, но и о его человечности, строгости, умении видеть суть. Вспоминали и земляки, среди которых были Садуакас Садыков, Жомарт Игиман. Их слова были простыми, без прикрас, но именно в этой простоте звучало главное: уважение. А еще — благодарность.

Память сегодня не просто даты и регалии, а наш внутренний компас. Когда мы вспоминаем таких людей, как Кумисбек Буашев, мы будто заново понимаем: настоящее величие не в амбициях и громких речах, а в том, чтобы жить честно, трудиться по совести и оставить после себя не только награды, но и доброе имя.

Вечер завершился песнями и теплыми словами. Методист районной библиотеки Айсулу Сейполдина поблагодарила старшее поколение за участие и напомнила: нынешний год объявлен Годом рабочих профессий. А значит, память о таких людях, как Кумисбек Буашев, остается не только историей, но и примером для будущего.

Жанар Мыктыбаева